SAMENWERKING
10 jaar JOGG
‘Zonder partners geen resultaat’
In de rubriek 1+1 = 3 gaat het over de meerwaarde van samenwerking. Tien jaar JOGG in Dordrecht heeft die meerwaarde bewezen. JOGG is een landelijke aanpak waarmee gemeenten kunnen werken aan de gezondheid van jongeren tussen de 0 en 19 jaar. Als het Dordtse jubileum íets laat zien dan is dat: ‘it takes a village to raise a child’.
JOGG is ooit opgericht om jongeren op gewicht te houden, maar dat motto dekt de lading allang niet meer. Het gaat erom dat jongeren gezond kunnen opgroeien. Daarbij betrekt JOGG de hele fysieke en sociale leefomgeving van jongeren: thuis, opvang, school, buurt en speelplekken, sport en vrije tijd, werk, media en meer. De focus ligt op 4 leefstijlthema’s: sporten & bewegen, gezonde voeding, voldoende drinken en slapen. Intussen doen ruim 200 Nederlandse gemeenten mee.
In lijn met elkaar
Dordrecht omarmde als een van de eerste gemeenten de JOGG-aanpak al in 2012, toen nog onder de noemer ‘Doe ff gezond’. De urgentie was groot: er waren wijken waar ruim 40% van de jongeren overgewicht had. In de loop van de jaren zijn de verschillende losse initiatieven onder de JOGG-vlag in lijn gebracht met elkaar. Nu is er sprake van een stadsbrede aanpak, met daarnaast interventies op wijk/buurtniveau en waar nodig op gezinsniveau. ‘Doel is dat alle kinderen kunnen wonen, leren en recreëren in een omgeving waarin een gezonde leefstijl de normaalste zaak van de wereld is’, zegt Jenna Davies, JOGG regisseur voor de gemeente Dordrecht & Regio coördinator JOGG ZHZ.
Jenna Davies, Projectleider Publieke gezondheid & Regio coördinator JOGG
Aanhaken met wat het beste past
In het jubileummagazine ‘Dordrecht 10 jaar JOGG-gemeente' passeert een keur aan JOGG-partners de revue: scholen, kinderopvanglocaties, sportcoaches, supermarkten, sportkantines en -verenigingen, Gezonde School- en Kinderopvangadviseurs, jeugdverpleegkundigen, diëtisten en meer. ‘Centrale vraag is: hoe kunnen we samen zorgen dat kinderen gezond opgroeien?’, aldus Jenna. ‘We proberen daarom partner voor partner aan te haken, met wat het beste bij hem past. De ene school kiest voor meer bewegen, de andere voor gezonde voeding. Een supermarkt kiest voor aanpassing van het MVO-beleid, enzovoorts. We vragen geen radicale zaken; het gaat niet om in één keer ‘gezond’, maar om ‘gezonder’. De bitterballen hoeven de sportkantine niet uit, als ze bijvoorbeeld ook maar zichtbaar gezonde snacks en water aanbieden. De horeca hoeft niet uitsluitend groentegerechten aan te bieden, als er maar groenten bij de frietjes zitten.’
Elkaar heel hard nodig
‘Mijn wens is dat JOGG uiteindelijk overbodig wordt en gezond normaal’, vervolgt Jenna. ‘We zetten in op een structurele verandering, op dat al onze partners ‘gezond’ vanzelfsprekend in alles meenemen. Hoe mooi zou het zijn als straks bij evenementen een derde van het snackaanbod ‘gezond’ is! Maar dat is een kwestie van lange adem. Het gaat immers om een normverschuiving. Tot die tijd blijven we met iedereen die wil met maatwerk zijn/haar aanbod gezond te maken, zijn we gesprekspartner in de Lokale Preventie- en Sportakkoorden, proberen we in regionaal verband van elkaar te leren en landelijk ‘best practices’ met elkaar te delen. Zoals onze bekende ‘Geen rommel in je trommel’-actie voor een gezonde lunch op school, die komend jaar in veel andere gemeenten wordt uitgerold. Als JOGG willen we het tij keren en daar hebben we iedereen heel hard bij nodig,’ besluit Jenna stellig. ‘Niet voor niets is bij het jubileum in Dordrecht de slogan gewijzigd in: ‘Sámen maken we gezond gewoon’ Zonder partners geen resultaat.’
‘De gemeenten Dordrecht, Zwijndrecht en Hoeksche Waard inspireren elkaar echt. Zo is Hoeksche Waard een voorbeeld in de manier waarop ze met ouders en kinderen communiceren. En is Zwijndrecht heel goed in het betrekken van niet-westerse groepen bij aanbod en activiteiten.’ Ellis Koster, landelijk adviseur JOGG-aanpak
‘Als gemeente hebben we de uitdaging de openbare ruimte zo aantrekkelijk in te richten dat we de jeugd zoveel mogelijk achter de spelcomputers en tv’s vandaan trekken en ze zoveel mogelijk gebruik laten maken van die buitenomgeving.’ Bart Pennings, beheerder speelvoorzieningen gemeente Dordrecht
‘Het is ontzettend fijn om op deze manier met elkaar samen te werken. De lijnen zijn kort en je weet elkaar makkelijk te vinden. Op die manier kun je heel wat moois met elkaar bereiken voor de kinderen.’ Diëtist Najara Dankers
‘Wat we doen is met ouders communiceren dat de lunch die kinderen meekrijgen een gezonde lunch moet zijn. (…) Ons programma is erop gericht ouders bewust maken van het feit dat ze gezonde keuzes kunnen maken. Ouders weten nu dat we op school erop letten dat kinderen een gezonde lunch bij zich hebben.’ Suzanne van Burik, directeur openbare basisschool De Albatros
‘Een sterk punt is de integrale aanpak, het met elkaar samenwerken in een netwerk om zo te zorgen dat er steeds meer partijen aanhaken, zodat die olievlek kan ontstaan. In die aanpak en dat netwerk is vanaf het begin veel geïnvesteerd; ook nu nog worden er nieuwe verbindingen gelegd.’ Arthur van Moorst, vanuit de gemeente verantwoordelijk voor JOGG Dordrecht.
‘De samenwerking begon tussen Dordt Sport, JOGG Dordrecht (Doe ff Gezond), het Servicebureau onderwijs & cultuur, Duurzaamheidscentrum Weizigt en de Speelotheek en is inmiddels uitgebreid met de Bibliotheek. Door gebruik te maken van elkaars subsidies organiseren de partners onder de noemer ‘Toppie’ allerlei evenementen en naschoolse activiteiten. Door samen te werken merken we dat het bereik per partner ontzettend gegroeid is bij naschoolse activiteiten.’ Jochem de Wit, organisator van Toppie Dordrecht
‘Ik merk dat het niet altijd bovenaan staat bij organisaties, medewerkers of ouders. Maar als Prokino vinden we gezondheid juist wel belangrijk, want als je op jonge leeftijd begint met zaken als gezonde voeding en goed bewegen, gaat dat op latere leeftijd zeker zijn vruchten afwerpen. De betrokkenheid van GGD ZHZ helpt om de bewustwording daarover ook bij andere groepen te versterken.’ Ilona van Evelingen, locatiemanager Prokino Kinderopvang in Dordrecht
‘Wij geloven dat het maken van gezondere keuzes begint bij de kennis en bewustwording over gezondere producten en de beschikbaarheid daarvan in onze supermarkt. Dat geldt voor zowel klant als medewerker. Ook geloven wij in succes op de lange termijn en wij zullen waar mogelijk onze samenwerking met JOGG en de GGD ZHZ intensiveren. Dát heeft wat ons betreft de toekomst.’ Jeroen Lemkes, supermarkteigenaar
* alle quotes in dit artikel zijn ontleend aan het magazine 'Dordrecht 10 jaar JOGG-gemeente'.