Doe-agenda Thuiszitters
‘Toegang tot onderwijs voor kinderen openhouden’
Het volgen van onderwijs is essentieel voor de ontwikkeling van kinderen. Onderwijs vergroot immers kansen! Daarom werd in november 2017 – in navolging van een landelijke aanpak – ook in onze regio door de verschillende sociale partners een Thuiszitterspact opgesteld. Om dit een vervolg te geven, met garanties voor concrete acties, is er nu de Doe-agenda Thuiszitters. Projectleiders Erwin Keuskamp (Programmamanager GGD ZHZ) en Elisabeth van Leeuwen (Directeur-bestuurder SWV PasVOrm Gorinchem) vertellen over het belang, de acties en de voortgang.
‘Met het Thuiszitterspact wilden we destijds de urgentie van het probleem van thuiszittende jongeren vergroten en zorgen dat samenwerking tussen scholen, samenwerkingsverbanden en gemeente werd verbeterd,’ vertelt Elisabeth. ‘Want niet de kennis en deskundigheid van ieder op zich, maar juist de bundeling van inzichten en ideeën biedt extra kansen voor snel herstel van de schoolgang. Er zijn in die periode ook mooie stappen gezet, zoals een betere samenwerking tussen onderwijs en jeugdzorg en het actualiseren van de verzuimprotocollen.’ Erwin vervolgt: ‘Met de Doe-agenda willen we hier nu een vervolg aan geven, de acties verder concretiseren en aanvullen waar nodig. Jeugdhulp op School is daar een goed voorbeeld van. We vonden het bovendien belangrijk de Doe-agenda zo vorm te geven dat de acties daadwerkelijk te realiseren én te monitoren zijn. Onze ambitie is om in 2023 voor alle thuiszitters binnen 3 maanden een passend onderwijs- of zorgaanbod te hebben.’
Erwin Keuskamp, Programmamanager GGD ZHZ
Samenwerking is essentieel
Schoolverzuim en lang thuiszitten hebben grote impact op jongeren, zowel cognitief als sociaal-emotioneel. Onderwijs bereidt hen immers voor op participatie in de maatschappij en op de arbeidsmarkt. Het biedt hun een sociale omgeving waar ze kunnen optrekken met leeftijdgenoten, een plek waar ze – even niet onder toezicht van hun ouders – hun eigen ‘ik’ kunnen ontwikkelen. Om het aantal thuiszittende jongeren terug te dringen is samenwerking essentieel. Daarom is de Doe-agenda opgesteld in samenspraak met ouders, leerkrachten, bestuurders, professionals van samenwerkingsverbanden, LVS, jeugdgezondheidszorg, en Stichting Jeugdteams ZHZ. Erwin: ‘Door corona is een en ander vertraagd, maar nu zijn er weer gesprekken. Samen zijn we uitgekomen op een Doe-agenda met 7 maatregelen (zie kader).’
Elisabeth van Leeuwen, Directeur-bestuurder SWV PasVOrm Gorinchem
De 7 maatregelen in de Doe-agenda
- Investeer in de aanpak van school(ziekte)verzuim op schoolniveau door heldere afspraken tussen school, professionals en ouders over het signaleren en melden van school(ziekte)verzuim;
- Bevorder de deskundigheid van de mensen die het doen, zodat ‘problemen’ snel worden herkend en aangepakt;
- Stel een regionale werkwijze op voor de overstap van zorgleerlingen van vo naar mbo, zodat leerlingen met veel problematiek niet ongezien binnen het mbo starten;
- Pas de procedure voor vrijstellingen aan, zodat rekening wordt gehouden met de pedagogische mogelijkheden;
- Ontwikkel een doorbraakaanpak die borg staat voor het realiseren van een bindend besluit waardoor thuiszitten zo snel mogelijk eindigt;
- Verbeter de informatiepositie van ouders, zodat zij weten wat er mogelijk is en wat zij kunnen doen;
- Richt een dashboard in om een beeld te krijgen van kinderen die langdurig niet naar school gaan.
Stappen gezet
Elisabeth: ‘Enkele maatregelen zijn al gerealiseerd. Zo hebben we bijvoorbeeld het dasboard Verzuim en Voortijdig Schoolverlaten ontwikkeld, waarin gemeenten actuele informatie over het (school)verzuim in hun gemeente kunnen raadplegen. En er is een trainingsaanbod voor lokale professionals en docenten ter bevordering van hun deskundigheid bij verzuim en gerelateerde problemen.’ Erwin vervolgt: ‘Ook hebben we stappen gezet in het beperken van het aantal vrijstellingen op lichamelijke en psychische gronden – een ander punt van de Doe-agenda. Er zijn in Zuid-Holland Zuid bovengemiddeld veel kinderen die een vrijstelling hebben op basis van psychische of lichamelijke klachten. Dit gebeurt nu uitsluitend op basis van een medisch oordeel; wij vinden dat hier ook een pedagogisch oordeel bij hoort. We hopen dat de nieuwe werkwijze al volgend schooljaar ingaat.’
Verantwoording
‘Het onderwijsveld is best ingewikkeld’, beaamt Erwin. ‘Het is cruciaal om de juiste route te kiezen en de verantwoordelijkheden goed te beleggen. Enkele maatregelen vragen bijvoorbeeld om een lokale aanpak dicht bij de scholen, zoals verzuimaanpak of informatie aan ouders. Daarover voeren de onderwijs-samenwerkingsverbanden de regie. Andere maatregelen kunnen regionaal worden aangevlogen.’ Elisabeth: ‘Al met al geloven we dat we met de Doe-agenda een aantal stevige stappen zetten om de toegang tot het onderwijs voor nog meer kinderen open te houden.’