LVS vaste partner in Zorg- en Veiligheidshuis
‘Jongere zo goed mogelijk laten deelnemen aan maatschappij’
Het Zorg- en Veiligheidshuis (ZVH) is een regie-organisatie te midden van tien gemeenten en twintig partnerorganisaties uit het zorg-, veiligheids- en sociaal domein in Zuid-Holland Zuid. Eén van de vijf overlegtafels binnen het ZVH betreft het Risico Overleg Jeugd. Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten (LVS) is een vaste partner aan deze overlegtafel. Fiona Dijkstra (procesregisseur binnen het ZVH met onder andere jeugd als aandachtsgebied) en Jan-Willem Koene (LVS) komen elkaar hier wekelijks tegen.
Binnen het ZVH werken onder andere politie, justitie, zorgpartijen, DG&J (waaronder LVS) en gemeenten samen bij complexe, domein-overstijgende problemen met een veiligheidsrisico. Met inzet van onder andere procesregisseurs werkt het ZVH aan het welzijn en de veiligheid voor burgers, aan het terugdringen van overlast en aan het voorkomen van criminaliteit. Het ZVH wil in overleg met de netwerkpartners tot de meest passende oplossingen komen, door de krachten te bundelen en slimme verbindingen te maken. Daarnaast is het ZVH een vraagbaak voor netwerkpartners en professionals op het gebied van multidisciplinaire zorg- en veiligheidsproblematiek, signaleert het relevante ontwikkelingen en geeft het advies aan bestuurders en partners.
Bespreken van integrale aanpak
Het ZVH in Zuid-Holland Zuid heeft vijf overlegtafels: voor jeugd, voor (jong) volwassenen, voor een levensloopaanpak, voor huiselijk geweld en voor nazorg ex-gedetineerden. LVS is aangesloten bij de overlegtafel voor jeugd. Ook de Raad voor de Kinderbescherming, de lokale Jeugdteams, Jeugdbescherming West, William Schrikker Jeugdbescherming & Jeugdreclassering en de politie zijn vaste partners bij dit overleg. Procesregisseur Fiona Dijkstra schetst het proces: ‘Elke partner kan dossiers aandragen. In een vooroverleg wordt besproken of een dossier in aanmerking komt voor de overlegtafel. Soms adviseer ik eerst nog andere mogelijkheden te proberen. Aan de jeugdtafel is de LVS-bijdrage erg waardevol. Omdat interventies vanuit een compleet situatiebeeld en vanuit meerdere domeinen steeds belangrijker worden, om langdurige zorg of veelvuldig contact met veiligheidspartners voor jongeren te voorkomen. Ook nodigen we indien gewenst of noodzakelijk partners uit voor specifieke expertise, zoals bijvoorbeeld gedragsproblematiek, beperkingen of psychische problemen. Tijdens het overleg wordt een integrale aanpak besproken, met voor iedere partner afzonderlijke interventies. Er wordt een inhoudelijk regisseur aangewezen en we stellen een vervolgoverleg vast.’
Fiona Dijkstra (ZVH):
‘Als het ZVH hebben we een constructieve samenwerking en korte lijnen met en tussen partners uit alle domeinen en organisaties. Via het Risico Overleg Jeugd kunnen we helpen met een integraal plan van aanpak en regie houden op het proces. Soms zijn strafmaatregelen ondersteunend aan het zorgproces en andersom. Het gaat daarbij om een tijdelijke impuls om een positieve gedragsverandering te bereiken bij een jongere.’
Sturen op vormen van dagbesteding
De inbreng van LVS aan de overlegtafel is uniek in de zin dat LVS kennis en expertise kan inbrengen die bij de andere partners niet voorhanden zijn. De school is immers een belangrijk onderdeel van het leven van een minderjarige. Een goed beeld van de schoolgang en/of het verzuimpatroon kan daardoor veel over een jongere zeggen. Jan-Willem Koene van LVS legt uit: ‘Vaak is er sprake van problematiek op meerdere fronten. Jongeren die strafbaar gedrag of andere problemen vertonen, laten geregeld ook veelvuldig verzuim zien. Of andersom: dat ze juist wel school opzoeken, omdat ze dat als een veilige plek ervaren. Bij schoolverzuim doen we onderzoek, kijken we naar oorzaken en wat er nodig is om de jongere geheel of gedeeltelijk weer terug te laten keren naar het onderwijs. Bij langdurig verzuim (thuiszitten) ontbreekt vaak een (andere?) goede dagbesteding. Als LVS kunnen we dan samen met de jongeren en hun ouders zoeken naar andere vormen van dagbesteding, om te voorkomen dat ze gaan rondhangen of de criminaliteit in gaan. Uiteraard zoeken we hierin de samenwerking met andere partners. Verzuim geeft ook inzicht in de sociale structuur rond een jongere. Vandaaruit kunnen we beoordelen welke positieve beïnvloedingsmogelijkheden er (nog) zijn.’
Voorkomen beter dan genezen
De dossiers die aan de overlegtafel worden besproken, zijn vaak een kwestie van lange adem. ‘We blijven altijd mogelijkheden zoeken. Ook al zetten we soms maar kleine stappen, op individueel niveau boeken we zeker wel succes’, stelt Fiona. Jan-Willem schetst de bijkomende uitdagingen: ‘Het aantal verzuimmeldingen bij LVS is afgelopen schooljaar met dertig procent toegenomen. Daarnaast wordt de achterliggende problematiek complexer (zoals jongeren met mentale problemen, angsten, depressies). Zet dit af tegen het gebrek aan tijd en menskracht bij alle netwerkpartners. Dat leidt gemakkelijk tot wachtlijsten en lange doorlooptijden. Terwijl de huidige problematiek juist vraagt om tijdig ingrijpen. Zeker bij de jeugd geldt dat je beter kunt voorkomen dan genezen…’
Jan-Willem Koene (LVS):
‘Vanuit LVS kan ik expertise en ervaring inbrengen in de bespreking aan de overlegtafel. Een spiegel voorhouden, zaken ter overdenking meegeven. Dat alles kan bijdragen aan een plan van aanpak om een jongere weer op de rails te krijgen. Doel hiervan is uiteraard altijd om de jongere op een zo’n goed mogelijke manier te laten deelnemen aan de maatschappij.’
Focus voor 2024
De focus in 2024 is daarom onverminderd. ‘Juist nu is het van belang deze overlegtafel als kans te zien voor een efficiënte en effectieve aanpak,’ stelt Fiona overtuigend. ‘We kunnen elkaar kritisch bevragen en adviseren. Onze uiteenlopende ervaringen maken daarin het verschil. Elke jongere die je ‘redt’, is er één; daar mogen we trots op zijn! Daarom blijft het ZVH in 2024 investeren in verbinding, in advies en in projecten als Preventie met Gezag Dordt West.’ Jan-Willem besluit: ‘Voor LVS blijft de focus: voorkomen dat jongeren in problemen komen, door in te zetten op preventie en vroegsignalering. Zo kunnen we schoolverzuim zoveel mogelijk beperken en jongeren zo goed mogelijk begeleiden naar school, arbeidsmarkt of een andere zinvolle dagbesteding.’