Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2024
‘Lichte verbetering mentale gezondheid, maar aandacht blijft nodig’
In het voorjaar van 2024 werd voor de tweede keer het vragenlijstonderzoek ‘Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen’ uitgevoerd. Ruim 135.000 jongvolwassenen van 16 tot en met 25 jaar in Nederland deden mee. In Zuid-Holland Zuid waren het 3.662 deelnemers, van wie 2.205 vrouw. Dit aantal deelnemers ligt significant hoger dan in 2022. Zij beantwoordden vragen over hun gezondheid, welzijn en leefstijl. Chrystel Luijendijk en Suzan Bras zijn Onderzoekers Publieke Gezondheid bij de GGD Zuid-Holland Zuid en vertellen over de aanpak.
Deelnemers
‘Voor het onderzoek hebben we geen steekproef genomen; de vragenlijst was in te vullen via een open link. Met een campagne van advertenties en filmpjes op Instagram, Facebook en Snapchat probeerden we deze moeilijk te bereiken groep te interesseren om de vragenlijst in te vullen. Dit kostte veel inzet, maar uiteindelijk is het deelnamepercentage wel hoger dan vorige keer.'
Doel onderzoek
‘Alle GGD’en in Nederland, GGD GHOR Nederland en het RIVM voeren samen dit onderzoek uit. De eerste meting was in 2022. Met de resultaten van het onderzoek kan beleid worden ontwikkeld om de (mentale) gezondheid van jongvolwassenen te verbeteren. Er is landelijk ook een aanvullend kwalitatief onderzoek gedaan. De resultaten hiervan zijn binnenkort bekend.’
Vragenlijst
‘Het is altijd een afweging wat je wel en niet vraagt. De lijst kan niet eindeloos lang worden. Sommige zaken komen ook in andere onderzoeken breder aan bod, zoals seksualiteit en relaties. Wel moest de lijst vragen over corona bevatten, omdat dit onderzoek nog werd gefinancierd uit budgetten van de integrale gezondheidsmonitors COVID-19. Ook zijn er nieuwe vragen toegevoegd, aansluitend bij veranderingen in de maatschappij. Zoals over sociale media-gebruik en gamen, online gokken, prestatiedruk, vapen, jezelf kunnen zijn als LHBTQIA+'er en seksualiteit en risicogedrag.’
Resultaten
‘De resultaten binnen de regio Zuid-Holland Zuid komen grotendeels overeen met de landelijke resultaten.
We merken dat, door het anonieme onderzoek, de reacties heel open zijn. Ook over zaken als seksualiteit en mishandeling. In vergelijking met 2022 is er een lichte verbetering zichtbaar. De resultaten rondom mentale gezondheid zijn weliswaar iets positiever, maar aandacht hiervoor blijft hard nodig. Stress, angst en depressiegevoelens scoren hoog en de ervaren mentale gezondheid is bij slechts 52% '(zeer) goed'. Wel is men weerbaar en veerkrachtig. Het percentage jongvolwassen dat zich sterk eenzaam voelt, is afgenomen, maar nog steeds 23%. Vooral vrouwen, jongvolwassenen die zichzelf zien als LHBTQIA+'er, jongvolwassenen die moeite hebben met rondkomen, alleenwonenden en 21- tot en met 25-jarigen ervaren minder vaak een goede mentale gezondheid.’
In de regio
‘Specifiek voor onze regio zien we ook verbeteringen op het vlak van bewegen. Eerder scoorden we op dit gebied slechter in vergelijking met landelijke resultaten, maar nu zien we een positieve ontwikkeling. Het percentage jongvolwassenen met overgewicht in onze regio is afgenomen evenals het gebruik van alcohol en drugs (vergeleken met de landelijke cijfers).’
Wonen, werk, financiën
84% woont nog thuis; 71% van de 21-25-jarigen.
88% werkt, 48% zelfs meer dan 20 uur per week.
27% heeft moeite met rondkomen.
10% heeft schulden anders dan studieschuld of hypotheek.
22% heeft een studieschuld.
Gezondheid en geluk
65% ervaart de eigen gezondheid als (zeer) goed.
62% voelde zich in de laatste vier weken vaak tot voortdurend gelukkig.
84% is tevreden met zichzelf, 73% met het eigen lichaam en 82% met het eigen leven (dat wil zeggen: ze geven het leven een voldoende).
19% slaapt meestal (zeer) slecht.
20% voelt zich (bijna) elke dag slaperig of moe, doordat ze niet goed slapen.
Bewegen en gewicht
29% beweegt iedere dag minimaal een half uur.
73% sport minimaal eens per week.
63% sport minimaal 2 keer per week.
70% heeft een gezond BMI.
26% heeft overgewicht.
Mentale gezondheid
52% beoordeelt de eigen mentale gezondheid als (zeer) goed.
80% heeft in de vier weken voor het invullen van de vragenlijst angst- of depressiegevoelens gehad.
17% voelt zich vaak tot voortdurend beperkt door psychische klachten in het dagelijks leven (in 2022 was dit 23%).
64% ervaart op dit moment nog negatieve gevolgen van de coronaperiode.
28% had in de laatste 12 maanden een enkele keer tot heel vaak serieus over gedacht een eind te maken aan het leven.
13% van de jongvolwassenen heeft met iemand gepraat over de gedachte om een eind te maken aan het leven.
3% van de jongvolwassenen heeft in de laatste 12 maanden een poging ondernomen om een eind te maken aan het leven.
63% is enigszins tot sterk emotioneel eenzaam.
57% is enigszins tot sterk sociaal eenzaam.
Stress
42% van de jongvolwassenen voelt zich (heel) vaak gestrest.
Genoemde oorzaken zijn: studie of school (56%); werk of bijbaan (47%); de eisen die de jongvolwassene aan zichzelf stelt (38%); familie, vrienden of relatie (36%); de combinatie van alles wat de jongvolwassene moet doen (34%) .
55%
ervaart regelmatig tot vaak prestatiedruk, zowel van zichzelf als vanuit anderen.
Weerbaarheid
83% geeft aan zich voldoende weerbaar te achten.
59% zegt genoeg veerkracht te hebben om na een moeilijke periode meestal weer snel te herstellen.
29% geeft aan het moeilijk te vinden om stressvolle gebeurtenissen te doorstaan. Mannen zijn hierin sterker dan vrouwen.
Sociale steun
89% kan bij iemand terecht als die ergens mee zit.
Toekomst
46% heeft (heel) veel vertrouwen in de eigen toekomst; 15% heeft weinig tot geen vertrouwen.
Jongvolwassenen maken zich het meeste zorgen over de woningmarkt (67%) en de stijgende prijzen (65%).
25-30% heeft ook zorgen over het klimaat, discriminatie en tegenstellingen in de samenleving.
Middelengebruik
69% heeft in de laatste vier weken alcohol gedronken; 48% drinkt niet of maximaal één glas per dag.
26% geeft aan dat vrienden het normaal vinden om 10 glazen alcohol op één dag of avond te drinken.
14% is een ‘zware drinker’ (als man tenminste 1 keer per week 6 of meer glazen alcohol per dag en als vrouw 4 of meer glazen alcohol per dag)
33% rookt tabak en/of vapet.
39% heeft ooit cannabis gebruikt.
15% heeft ooit lachgas gebruikt.
Het roken van tabak komt meer voor onder jongvolwassen mannen en 18- tot en met 25-jarigen. Vapen komt meer voor onder jongvolwassen vrouwen en 16-17-jarigen.
Social media en gamen
71% vindt het soms tot zeer vaak moeilijk om te stoppen met sociale media.
25% van de jongvolwassenen heeft risicovol sociale media-gebruik.
16% vindt het soms tot zeer vaak moeilijk om te stoppen met gamen.
Online gokken en beleggen
19% heeft in het laatste jaar online gegokt voor geld.
19% zegt geld te beleggen.
Mishandeling
37% heeft te maken gehad met mishandeling (geestelijk, lichamelijk of een ongewenste seksuele ervaring); vaker vrouwen dan mannen.
Seksualiteit
66% heeft ooit seks gehad.
7% had in het laatste halfjaar seks met meerdere verschillende personen en gebruikte daarbij soms of nooit een condoom of beflapje.
LHBTQIA+
11% ziet zichzelf als LHBTQIA+.
4% van jongvolwassenen heeft nooit of soms het gevoel zichzelf te mogen zij als LHBTQIA+-er.
LHBTQIA+ jongvolwassenen rapporteren een minder goede mentale gezondheid dan andere jongvolwassenen.
Meer weten?
Meer informatie over het onderzoek en de regio-rapporten vindt u hier: