Adviseur Carina Weerdenburg over structurele aandacht mentale gezondheid
‘Participatie is het sleutelwoord voor echt effectieve aanpak’
‘Het grote regionale symposium dat de GGD ZHZ organiseerde in oktober 2023 over de mentale gezondheid van jongeren heeft in elk geval laten zien dat we er ons in de regio bewust van zijn,’ zegt Carina Weerdenburg. ‘Bewust van het feit dat een overkoepelende en constructieve aanpak nodig is om jongeren de helpende hand te kunnen reiken.’ Carina Weerdenburg is Adviseur Publieke Gezondheid bij de GGD en lid van het expertiseteam Mentale Gezondheid. ‘Het is echt een puzzel die we moeten leggen,’ stelt ze. ‘Gelukkig overzien we alle stukjes, dus kunnen we met vereende krachten een begin maken.’ Zij beantwoordt 5 vragen.
1.
Conclusie van het symposium?
Carina: ‘Het was een fantastische bijeenkomst met veel animo. De opkomst was geweldig; meer dan 175 beleidsmakers en -beïnvloeders vanuit onderwijs, gezondheidszorg, welzijn en gemeenten waren aanwezig. En natuurlijk ook jongeren. Het programma werd hooggewaardeerd met een 8,3. De urgentie voor een concrete aanpak ter ondersteuning van de mentale gezondheid van jongeren werd gevoeld door iedereen die aanwezig was. We constateren echter dat de problematiek divers is. En dat het echt een puzzel is om te ontdekken waar we op moeten focussen om impact te maken.’
2.
Hoe bepaal je die focus?
Carina: 'Dat begint met de context. Psycholoog Thijs Launspach is gespecialiseerd in mentale gezondheid. Hij liet op het symposium zien dat we in een bizarre tijd leven. Hij lichtte onder andere het VUCA-model toe: onze maatschappij is vluchtig (Volatility), onzeker (Uncertainty), complex (Complexity) en dubbelzinnig (Ambiguity). Verder blijkt uit onderzoek door de hoogleraar Jonathan Haidt dat de invloed van social media op de psychologische gesteldheid van jongeren aanzienlijk is. Ook dat vraagt dus specifieke aandacht.’
Opening van het symposium door Gonnie Joosten
Thijs Launspach legt VUCA uit
Spoken word door Jack en Lionel
3.
Eerste stappen?
Carina: ‘In gesprek gaan met de jongeren. Zij moeten aangeven waar zij het meest behoefte aan hebben. Daarom organiseren we bijeenkomsten in diverse vormen. Om het taboe te doorbreken, in een veilige omgeving. Om ze te laten vertellen en écht naar ze te luisteren. Ook om ze te laten ervaren dat ze niet alleen zijn én te tonen waar er hulp voorhanden is. Onlangs deden we dat in Hof van Nederland in Dordrecht en in Zwijndrecht op initiatief van de gemeente en Jong Zwijndrecht. Vanuit de GGD willen we ook het ‘Youth Mental Health Fist Aid’ verder uitrollen bij middelbare scholen, (sport)verenigingen en jongerenwerk. Zodat ook de omgeving van jongeren er ‘klaar’ voor is. Deze training is een soort eerste hulp bij psychische klachten.’
4.
En daarna?
Carina: 'De GGD GHOR heeft samen met andere zorgorganisaties een ‘KopZorgenRaad’ voorgesteld, die het nieuwe kabinet gevraagd en ongevraagd kan adviseren rondom mentale gezondheid. Ook op regionaal niveau ligt er nu de taak om met alle tien gemeenten samen tot een aanpak te komen. We brengen eerst in kaart wat er al is, en bundelen die krachten om samen meer impact te maken. Ook beraden we ons met de stakeholders op de ontwikkeling van een regio-breed participatieplatform, door en voor jongeren. Dat zou jongeren een actieve stem kunnen geven in de besluitvorming.’
5.
Grootste uitdaging?
Carina: ‘Een Third Space of Third Place is een plek, buiten school of werk en thuis, waar jongeren terechtkunnen. Een plek waar ze zichzelf kunnen zijn en zichzelf kunnen ontplooien. Dit kan een(sport)vereniging zijn, een bibliotheek of een cultureel centrum. Maar ook het uitgaansleven, de kerk, een online (game)community of een 'hangplek'. Daarnaast mogen gemeenten meer in contact komen met jongeren en het netwerk om de jongeren heen. Dan creëer je een integrale aanpak. Al met al liggen er nog veel taken om tot een effectieve aanpak te komen. En de uitdaging daarin is toch wel het realiseren van genoeg capaciteit in middelen en mankracht. Want de mentale gezondheid van onze jongeren is een opgave waar we allemaal, de samenleving als geheel, een rol in kunnen en moeten spelen.’