OGGZ-team en Wijk-GGD staan heel dicht bij inwoners
‘Voor een luisterend oor en een helpende hand richting nieuwe mogelijkheden’
De DG&J wil de noodzakelijke beweging maken naar ‘het versterken van de voorkant’ en ‘het vergroten van de impact’. Team OGGZ van de GGD Zuid-Holland Zuid (Openbare geestelijke gezondheidszorg) speelt daarin een cruciale rol. Onder andere vanuit het Meldpunt Zorg & Overlast, dat zij namens de gemeenten coördineren, hebben zij een goed beeld van de meest kwetsbare inwoners in de regio. Daarnaast is Team OGGZ verantwoordelijk voor coördinatie van de inzet van de Wijk-GGD’ers, die in rechtstreeks contact staan met de inwoners, en onderhoudt het een stevig netwerk van lokale en regionale (zorg)partners. Een voorbeeld voor de regio en daarbuiten!
‘Het Meldpunt Zorg & Overlast werkt als een trechter. Hier komen alle meldingen binnen van burgers, professionals, zorgverleners, hulpverleners, politie enzovoorts, over kwetsbare bewoners met wie iets aan de hand is,’ vertelt OGGZ-teamleider Rogier van Wijk. ‘Team OGGZ doet vervolgens een eerste triage. Valt een casus onder de Wet verplichte GGZ? Zo ja, dan starten onze procesregisseurs een Verkennend Onderzoek of er een zorgmachtiging nodig is. Is dit zo dan wordt er een aanvraag ingediend bij het Openbaar Ministerie. Is dit niet zo dan regelen ze een overdracht naar de Wijk-GGD’ers of andere passende zorgverlening. Hoe wij ons meldpunt hebben ingericht vormt echt een voorbeeld voor andere instanties zoals de politie en instanties buiten de regio. Door onze grondige dossiervorming hebben wij bovendien een behoorlijke kennisbank, die – binnen de AVG-wetgeving natuurlijk – snel veel inzicht geeft in iemands geschiedenis. Daarnaast werken we soepel samen met alle partijen in de regio.’
Lees door ▼
Brede verantwoordelijkheid
Daarnaast is Team OGGZ verantwoordelijk voor de coördinatie van de inzet van Wijk GGD’ers in de regio. Wijk-GGD’ers pakken als eerste bijvoorbeeld de casussen met psychische problematiek op. Dat begon in 2019 als pilot, maar inmiddels zijn er al zeven gemeenten die Wijk-GGD’ers inzetten en hebben twee een subsidie aangevraagd. De OGGZ-procesregisseurs zijn voorzitter van het lokale zorgnetwerk met alle ketenpartners, waaronder de wijkteams. Ten slotte wordt Team OGGZ ook betrokken bij ingewikkelde woonsituaties. ‘Voor woningcorporaties doen we onderzoek naar personen die gemeenten met voorrang in een huurwoning willen plaatsen,’ vertelt Rogier. ‘En in situaties van woningvervuiling organiseren onze procesregisseurs dat een woning wordt opgeruimd en de situatie normaliseert.’
Complexiteit neemt toe
De meldingen die het OGGZ-team binnenkrijgt zijn divers. ‘Het aantal meldingen neemt toe,’ stelt Rogier. ‘Verslavingsproblemen, ernstige psychische problemen en systemische problemen waarbij het hele gezin is betrokken. Partners weten ons steeds beter weten te vinden en vragen onze regie om escalaties te voorkomen. Dat vraagt out-of-the-box handelen. Grootste uitdaging vormen misschien de zorgmijders. Hierin moeten we meer en meer accepteren dat niet iedereen geholpen wil worden. Het beste wat we dan kunnen doen, is proberen de schade te beperken, bijvoorbeeld door een oogje in het zeil te houden via de Wijk GGD’ers. Het is mooi dat de toegevoegde waarde van het Meldpunt Zorg & Overlast en de Wijk-GGD’ers gezien wordt en dat dit ertoe leidt om meer aan de voorkant op te lossen. Samen mét de mensen zelf,’ besluit Rogier. ‘Vanuit DG&J denken we daarom mee, hoe zaken nog pragmatischer en efficiënter kunnen, bijvoorbeeld door als tien gemeenten in de regio samen te werken.’
Lees door ▼
Wijk-GGD'ers: werken in de wijk mét bewoners en zorgverleners
Negen van de tien gemeenten zetten dit jaar Wijk-GGD’ers in. Deze medewerkers worden door de gemeenten ingehuurd via ggz-aanbieders, maar vallen onder aansturing van het Team OGGZ van de DG&J. In Gorinchem zijn Amber den Toom en Arjan Naaijen Wijk-GGD’ers. ‘Wij werken heel laagdrempelig. Onze ‘outreachende’ aanpak maakt het verschil. We mogen vrijwel altijd binnenkomen.’ Binnen 72 uur na een melding bij het Meldpunt Zorg & Overlast of via een lokale hulpverlener gaat een Wijk-GGD’er bij een inwoner langs. ‘We kijken met welke problemen de mensen te maken hebben, of ze openstaan voor zorg of hulp, en of er al andere partijen betrokken zijn,’ vertelt Amber. ‘We leiden ze naar de juiste hulp en blijven dit ook monitoren. Soms duurt het wat langer om het probleem te achterhalen en dan komen we nog eens terug. We proberen zoveel mogelijk barrières weg te nemen. Afspreken op neutraal terrein kan bijvoorbeeld ook. Omdat er bij ons niets ‘moet’ en er geen consequenties zijn, willen inwoners vaak wel meewerken.’
Toegevoegde waarde
Omdat huisartsen veelal verantwoordelijk zijn voor de zorg en de doorverwijzingen, hebben de Wijk-GGD’ers ook veel contact met de verschillende huisartsenpraktijken. Andere contacten zijn de sociale teams, de wijkagenten, woningbouwverenigingen, Leger des Heils, centra voor verslaving en psychiatrie, of centra voor geriatrisch onderzoek en advies (goac). Ook bij deze partijen lopen ze regelmatig even binnen. ‘Dit helpt escalaties voorkomen,’ zegt Amber ten slotte. ‘Zij vragen ons bijvoorbeeld om even langs te gaan bij iemand die veel huurachterstand heeft, of waar al weken het licht niet heeft gebrand. Hoewel de zorgmeldingen complexer worden, is vrijwel iedereen toch in eerste instantie het meest gebaat bij een luisterend oor en een helpende hand richting nieuwe mogelijkheden. Precies daar zijn wij voor.’
OGGZ draagt bij aan de ambities van het Meerjarenbeleidsplan met (onder andere):
Basisdienstverlening op orde
De GGD Zuid-Holland Zuid voert namens de tien gemeenten in de regio een groot aantal wettelijke taken uit op basis van de Wet publieke gezondheid (het beschermen en bevorderen van de gezondheid van inwoners). Daarnaast heeft de GGD ZHZ taken op basis van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), Wvggz (Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg) en de Wet kinderopvang (Toezicht kinderopvang). De ambitie is de basisdienstverlening nog beter te borgen en nog meer in te zetten op samenwerking met lokale teams en partners, en op wijk- en kerngericht werken.
Voorkant versterken en meer impact maken
Een deel van de taken op het gebied van openbare geestelijke gezondheidszorg (OGGZ) zijn wettelijk verplicht, zoals het gemeentelijke Meldpunt Zorg & Overlast en uitvoering van de Wet verplichte GGZ. De toegevoegde waarde van het Team OGGZ van de GGD ZHZ is dat het een goed beeld heeft van de kwetsbare doelgroepen en een stevig lokaal en regionaal netwerk heeft. Vanuit de verschillende expertises in het team is een outreachende en samenhangende aanpak mogelijk, voor een duurzame oplossing voor zowel de kwetsbare inwoners als hun leefomgeving. Voor 2025 ligt er een voorstel om de huidige 20 dienstverleningsovereenkomsten (DVO) met gemeenten om te buigen tot één DVO per (centrum)gemeente, met één basisdienstverleningsniveau in een homogeen takenpakket, voor meer kostenefficiëntie en impact.