Ellen Verspui over gezonde leefstijl en corona
'Vaccineren hoort wat mij betreft bij een gezonde leefstijl'
In ‘Blik op morgen’ vragen we experts uit het veld hun visie met ons te delen. Verfrissend. Onverwacht. Inspirerend. En soms een tikkeltje activistisch, zoals deze keer Ellen Verspui. Als arts infectieziektebestrijding werkt zij voor GGD ZHZ én – net als 6 collega’s uit het land – ook voor het RIVM. ‘Om bruggen te bouwen tussen wetenschap en uitvoering’, zegt ze daarover. ‘Naast de apenpokken en vogelgriep maken we ons nu klaar voor de coronagolf die dit najaar wordt verwacht.’
Ellen: ‘Er is een relatie tussen een gezonde leefstijl en COVID of Long COVID – wat we als twee verschillende zaken beschouwen. Want je kunt heel ziek zijn na een coronabesmetting en géén Long COVID krijgen. Of andersom: nauwelijks ziek zijn en tóch Long COVID krijgen. Een gezonde leefstijl omvat gezonde voeding, bewegen, niet roken en matig alcoholgebruik. We weten dat zo’n gezonde leefstijl het risico op bepaalde ziektes verkleint, omdat je immuunsysteem het aankan. Van roken weten we intussen wel dat dit slecht is voor alles. Door veel te bewegen vermindert het aantal vetcellen, die anders je immuunsysteem zouden aantasten. Door gezond te eten krijg je alle noodzakelijke voedingsstoffen binnen, die nodig zijn om je immuunsysteem op sterkte te houden. Enzovoorts.’
'Hoe zorgen we dat iedereen kán en wíl overstappen naar een gezonde leefstijl?'
Risico wordt verkleind
Ellen: ‘Het lastige van dit verhaal is, dat het niet zwart-wit is. We kennen allemaal de verhalen van mensen die heel gezond leven en sportief zijn en tóch heel ernstig COVID of Long COVID krijgen. Omdat een gezonde leefstijl veel verschillende aspecten omvat, kunnen we geen 1:1-relaties aanwijzen. We kunnen niet zeggen: doe dit en dan voorkom je dat je ziek wordt. Er is niet slechts één knop waar we aan kunnen draaien. We weten alleen dat in algemene zin een gezonde leefstijl het risico op COVID of Long COVID verkleint. Daar komt nog bij dat een gezonde leefstijl niet voor iedereen een keuze is. Niet iedereen is vrij om voor een duurdere appel te kiezen in plaats van een zak chips. Niet voor iedereen is een wandelingetje van een kwartiertje per dag een gemakkelijke opgave. Er spelen ook aspecten van psychische en sociaal-economische aard, van welbevinden, een rol.’
Er is één knop om aan te draaien
Ellen: ‘Dit maakt de boodschap aan het grote publiek ook zo ingewikkeld. De vraag is niet of er meer onderzoek nodig is; we wéten al dat leefstijl een risicofactor is. Veel belangrijker is de vraag: hoe zorgen we dat iedereen kán en wíl overstappen naar een gezonde leefstijl? Dat moet zich niet beperken tot de relatie huisarts-patiënt. Dat is de taak van DG&J, om hier met alle medische en niet-medische partners, ook buiten de zorg om, voor te gaan. En misschien moet het wel nóg breder, ook politiek, ook internationaal. Ja, dat is een kwestie van lange adem. En nee, dat gaan we niet halen voor de coronagolf die in najaar verwacht wordt. Maar er is één knop waar we wel bijtijds aan kunnen draaien: het opschroeven van de vaccinatiegraad. Daarom: als je het mij vraagt, behoort ook vaccineren tot een gezonde leefstijl.’
