Cees Vermeer:
De heroïek van preventie
We weten dat een gezonde leefstijl helpt om gezond ouder te worden, dat het bijvoorbeeld de kans verkleint op dementie, of op het krijgen of slecht doorstaan van ziektes als corona. We weten dat het afronden van een opleiding helpt om een leven lang zelfstandig aan de samenleving te kunnen deelnemen. We weten dat vroegtijdig ingrijpen van bijvoorbeeld de leerplicht-medewerker, de wijk-GGD’er of de jongerenwerker erger kan voorkomen. Voorkomen is écht beter dan genezen. Voor het individu, voor de samenleving, voor de gemeentebegroting. We weten het en we kunnen het opnieuw lezen in deze editie van Samen voor Gezond.
Ondanks preventie
Maar we weten óók dat het effect van preventie vaak onzichtbaar is. Veel zichtbaarder is het heroïsch ingrijpen wanneer het mis is gegaan. De chirurg die een high tech-operatie uitvoert op een verkeersslachtoffer. De brandweerman die een uitslaande brand bedwingt. De politie die een groep jeugdcriminelen arresteert. De mantelzorger die er is voor zijn geïnvalideerde partner. Ingrijpen met soms gevaar en gevolgen voor het eigen leven. Omdat het mis is gegaan. En altijd mis zal blijven gaan, wat we ook aan preventie doen.
Toch minder mis
Maar door stevig in te zetten op preventie gaat het minder vaak mis. En gaat het vaker minder mis. We redden mensen die nooit zullen weten dat ze gered zijn. De dichteres Ester Naomi Perquin schreef in 2018 dit gedicht over de heroïek van preventie.
Cees Vermeer, directeur publieke gezondheid DG&J ZHZ
Voor
Hoe meet je de zwaarte van een klap die nooit kwam,
zoek je de fiets waar niets mee is, die er nog staat? De brand in een leegstaand schoolgebouw, nooit uitgebroken, laat geen sporen na. Hier is de eindeloze lijst van dingen die niet zijn gebeurd,
hier is de nooit betaalde prijs voor toeval, dronkenschap,
loslippigheid. Hier is het dodelijke ongeluk, de schade
die je nooit veroorzaakt hebt. Hier klinkt de niet geslaakte kreet van twee
uit bed gebelde ouders. De stad zwermt
van ongehoord geluid. Je luistert ’s nachts
naar de zachte voetstap van de dochter
die onaangetast de trap op sluipt. [Ester Naomi Perqui]