Wijk-GGD bestaat 2 jaar
Verbindende schakel blijkt succesvol
Een moment om bij stil te staan: onze regio Zuid-Holland Zuid kent nu al 2 jaar een aantal wijk-GGD’en. Zo’n wijk-GGD wil een verbindende schakel zijn in het lokale netwerk van veiligheid en zorg. Om situaties te de-escaleren, om snel verbinding te leggen met de juiste hulp, en om de politie te ontlasten. ‘Met succes!’, stelt Ilona van den Boogaard, wijk-GGD’er en Teamleider Zorgregie OGGZ (‘bemoeizorg’). ‘Want waar een wijk-GGD is, stabiliseert het aantal politiemeldingen over kwetsbare personen of mensen met verward gedrag.’
De gemeente Gorinchem is in onze regio als eerste gestart met een pilot waarin de wijk-GGD werd toegevoegd als schakel binnen de lokale aanpak rondom personen met zorgelijk of onbegrepen gedrag. Inmiddels zijn er ook in Dordrecht, Sliedrecht, Papendrecht en Hardinxveld-Giessendam wijk-GGD’ers actief. Landelijk staat de teller op 47 deelnemende gemeenten. Het succes zit vooral in de laagdrempeligheid van een wijk-GGD’, stelt Ilona. ‘In het snel kunnen handelen én – misschien nog wel het belangrijkste – in de toegang tot een zeer uitgebreid lokaal netwerk om te kunnen doorverwijzen naar passende hulp. Dit voorkomt onnodige inzet van politie of GGZ, en verdere traumatisering bij de betrokkene.’
Verbinding leggen
Een wijk-GGD’er komt in actie na een signaal. Dat is vaak een melding bij het regionale Meldpunt Zorg en Overlast, maar het kan ook goed van één van de partners uit het lokale netwerk komen. De wijk-GGD’er gaat, onbevooroordeeld, bij de persoon langs. Hij of zij kan flexibel werken, hierdoor kan zo’n gesprek vrijwel altijd binnen enkele dagen plaatsvinden. Ilona vertelt: ‘De wijk-GGD’er biedt eerst vooral een luisterend oor en laat pas los als er echt contact is gelegd. Met de nodige doortastendheid proberen zij het vertrouwen te winnen van de betrokkene. Met een scherp inschattingsvermogen en met kennis van het lokale zorgaanbod, kunnen ze waar nodig de betrokkene in contact brengen met hulp of zorg. De verbinding leggen, dus.’
Ilona van den Boogaard, wijk-GGD’er en Teamleider Zorgregie OGGZ
Landelijke coördinatiepunt
Het landelijk Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) is dit jaar begonnen met het inrichten van een landelijk coördinatiepunt wijk-GGD. Gemeenten en andere partners die (willen) beschikken over een wijk-GGD kunnen hier met hun vragen terecht. Dat geldt natuurlijk ook voor de wijk-GGD'ers zelf. Het coördinatiepunt ondersteunt, monitort en faciliteert het leren van elkaar rondom de functie van een wijk-GGD.
Zorg- en contactvragen
‘De zorg is altijd op maat,’ vervolgt Ilona. ‘Fysieke of mentale zorg, of praktische hulp bij financiën, of wat gezelschap zo nu en dan. Het gaat vaak om mensen die heel kwetsbaar zijn, maar uit zichzelf geen hulp zoeken. In de huidige maatschappij is iedereen erg op zichzelf aangewezen. Kom je er niet uit, dan moet je zélf om hulp vragen. Dat lukt niet iedereen. Mensen weten niet hoe, schamen zich, of hopen tegen beter weten dat het vanzelf zal veranderen.’ In 2021 hebben de wijk-GGD'ers 389 trajecten opgestart waarbij er sprake was van 'onbegrepen' gedrag. Veel van deze trajecten zijn succesvol afgerond door lokaal zorg en/of ondersteuning te bieden. ‘De wijk-GGD’er zoekt de verbinding met bijvoorbeeld het buurthuis, wijkteam of kerk’, licht Ilona toe.
Buiten de gebaande paden
‘Om de verbindende functie van de wijk-GGD volledig te kunnen benutten, is het belangrijk direct bij het begin een goed beeld te krijgen van de lokale infrastructuur en bijvoorbeeld de zorg- en overlastmeldingen’, geeft Ilona als laatste mee. ‘Waar doen de meeste problemen zich voor? Wie zijn erbij betrokken? En welke zorgvoorzieningen zijn er? Op basis daarvan kan een uitgebreid netwerk worden opgebouwd, waar een beroep op kan worden gedaan.’ Een wijk-GGD’er kent dus niet alleen de weg binnen formele instanties zoals politie, gemeente of GGZ-instellingen, maar onderhoudt contact met een heel breed pallet aan partners, inclusief woningcorporaties, huisartsen, apotheken en wijkteams. ‘Met al deze schakels in het netwerk zoekt de wijk-GGD’er steeds opnieuw oplossingen, ook buiten de gebaande paden,’ besluit Ilona.