Math Habets (Stein) over toegankelijkheid openbare ruimte
‘Draagvlak bereik je alleen door bewoners te betrekken’
In ‘Een blik op morgen’ vragen we experts uit het veld hun visie met ons te delen. Verfrissend. Onverwacht. Inspirerend. En soms een tikkeltje activistisch, zoals deze keer Math Habets. Hij is vrijwilliger in het sociaal inclusiepanel in de Limburgse gemeente Stein en zet zich in om de openbare ruimte in Stein zo toegankelijk mogelijk te maken voor alle bewoners. En met succes, want Stein werd in 2021 uitgeroepen tot ‘Meest Toegankelijke Gemeente van Nederland’! ‘Met een heldere intentie en visie lukt het.’
Math: ‘Toegankelijkheid treft meer mensen dan je denkt. Het gaat verder dan mensen met een fysieke, verstandelijke of visuele beperking. Het gaat om iedereen die buiten de ‘standaard’ valt. Hoe toegankelijk zijn onze gebouwen voor heel grote of juist heel kleine mensen? Is de gemeentelijke website toegankelijk dankzij meertaligheid of begrijpelijk taalgebruik? Zijn ingewikkelde verkeerspunten voor iedereen inzichtelijk? Kan iedereen veilig gebruik maken van OV-haltes? Sinds de oprichting van het sociaal inclusiepanel en de adviesraad sociaal domein loopt het hier storm met vragen vanuit bewoners. Verbazingwekkend hoeveel beperkingen er zijn in de openbare ruimte. Ook nu nog, in onze ‘meest toegankelijke gemeente’! Als je zelf geen beperkingen hebt, is het lastig in te schatten hoe je een locatie voor iedereen toegankelijk maakt.’
‘Verbazingwekkend hoeveel beperkingen er zijn in de openbare ruimte.’
Blijven communiceren
Math: ‘Draagvlak is essentieel bij het realiseren van zoiets als een grotere toegankelijkheid van de openbare ruimte. Daarom hebben we hier in Stein een speciale themadag georganiseerd om ambtenaren bewuster te maken van de punten waar bewoners tegenaan kunnen lopen. Dat heeft veel positief effect gehad! Daarnaast hebben we dus het panel, dat bestaat uit ervaringsdeskundigen. Wij adviseren de gemeente gevraagd en ongevraagd. We bieden ze vanuit diverse oogpunten inzicht in toegankelijkheidsvraagstukken. Tegelijk proberen we bewoners mee te nemen door veel informatie te delen. In het gemeentelijk blad dat iedereen ontvangt, publiceren we welke projecten er lopen en wat de stand van zaken is. Blíjven communiceren – in eenvoudige taal en een duidelijk lettertype!’
Bestaande zaken en nieuwe plannen
Math: ‘Als een gemeente bewuster wil omgaan met de toegankelijkheid van de openbare ruimte, draait het de eerste paar jaar vooral om het verbeteren van bestaande zaken. De gemeente Stein zit inmiddels in de volgende fase: zorgen dat toegankelijkheid ook in nieuwe plannen wordt meegenomen. Want als je meteen vanaf de start de inzichten meeneemt, scheelt dat veel aanpassen achteraf. Bij de voorbereidingen van de laatste gemeenteraadsverkiezingen hebben we bijvoorbeeld tips gegeven voor de toegankelijkheid van de stembureaus. Nu zijn we bezig met een – voor iedereen toegankelijk – openbaar toilet in het centrum van de stad.’
‘Na het verbeteren van bestaande zaken, moet toegankelijkheid ook in nieuwe plannen worden meegenomen.'
Kwestie van lange adem
Math: ‘Grotere gemeenten zeggen soms, dat het voor een kleine gemeente als Stein gemakkelijker is om het thema toegankelijkheid structureel op te pakken. Wij kunnen bijvoorbeeld in één keer de gemeentelijke website aanpassen, of wandelpaden geschikt maken voor bijvoorbeeld rolstoelen en kinderwagens. Maar grotere gemeenten kunnen dit net zo goed, door het op een lager niveau in te steken. Bijvoorbeeld per wijk, met inzet van wijkregisseurs. En uiteraard met inclusiepanels voor de nodige praktijkvoorbeelden! En met tips uit andere gemeenten, zoals Stein. Niet alles kan tegelijk, het is een kwestie van lange adem. Maar als er een heldere intentie en visie is, lukt het zeker.’
